Roma, MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulan, Roma şehir devletinden doğarak tüm Akdeniz'i çevreleyen muazzam bir imparatorluk haline gelen medeniyetin adıdır. Yaklaşık 1200 yıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı, bir monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluğa dönüşmüştür.
Roma döneminde bir yerleşim yeri olarak Kazlı köyü var mıydı, yok muydu? bilinmez ama, Roma dönemindeki yol, Kazlı köyünün hemen önünden geçiyordu. Yol, medeniyeti temsil eder. Yolun geçtiği yer, medeniyetin olduğu yerdir. Aklım yeni yeni bazı şeylere erdiğinde, bazı köyler ile bizim köyü kafamda kıyaslar, hep şunu düşünürdüm; 'bizim köylüler de köylü, filan köyde. Peki bizim köylüler onlara oranla neden bu kadar medeni? neden onlara oranla bizler daha çağdaşız?' Bu akşam bu yolu incelerken, o soru yine aklıma geldi. Ve eskiden olduğu gibi, yine cevabı bulmaya çalıştım saatler boyu; Bizim köy, onlarca yolun kesiştiği bir yer. Acaba bu köyün insanlarının medeni olmaları, bu yollardan mıdır? yoksa yerinin ovada olmasından mı? yada şehre yakın olmasından mı? yada hiç biri değil de, genetik olan bir şey mi?
Konuya girmeden önce, medeniyet konusuna açıklık getirmek istiyorum; Medeniyet, medenilik konusunda belki abarttığımı, yada kendi köyümdür diye böyle düşündüğümü, düşünecek olanlar olur. Ama bu benim otuz yıllık gözlemim. Düşünceme saygı duymak zorunda değilsiniz.
http://omnesviae.org/ adlı sitenin yayınladığı haritayı incelediğimiz de; yol Kazlıdan Yoncalıya giden asfalt yol ile, eski tren yolunun arasından geçerek, Ziro köyünün aşağısından, Taşlıçay'dan Doğubayazıt'a doğru gidiyor.
Yol güzergahı boyunca, yol güzergahındaki tarihi yerlerde gösteriliyor. Ağrı genelinde, iki tarihi yer var; Birincisi Taşlıçay Dêr köyündeki kilise (bu kilise bir çok kaynakta vardır), ikincisi ise, Eleşkirt'in Yığıntaş köyündeki başka bir kilise. Yani bu iki yapının tarihi, Roma dönemine dayanıyor. Roma döneminde olmayıp, 300-400 veya 500 yıl önce yapılan tarihi yapılar, söz konusu haritada yer almıyorlar. Çünkü yukarıda da belirttiğim gibi, haritada sadece Roma döneminde var olan tarihi yapılar yer alıyor.
Tekrar Kazlıdan geçen yola gelecek olursak, yol Çayîra Çelê'nin içinden geçip, İbrahim Akdeniz ve İbrahim Yıldız'ın bahçelerinden, İsa Yılmaz'ın bahçesinden, Ziroya doğru gidiyor.
Konuya girmeden önce, medeniyet konusuna açıklık getirmek istiyorum; Medeniyet, medenilik konusunda belki abarttığımı, yada kendi köyümdür diye böyle düşündüğümü, düşünecek olanlar olur. Ama bu benim otuz yıllık gözlemim. Düşünceme saygı duymak zorunda değilsiniz.
http://omnesviae.org/ adlı sitenin yayınladığı haritayı incelediğimiz de; yol Kazlıdan Yoncalıya giden asfalt yol ile, eski tren yolunun arasından geçerek, Ziro köyünün aşağısından, Taşlıçay'dan Doğubayazıt'a doğru gidiyor.
Yol güzergahı boyunca, yol güzergahındaki tarihi yerlerde gösteriliyor. Ağrı genelinde, iki tarihi yer var; Birincisi Taşlıçay Dêr köyündeki kilise (bu kilise bir çok kaynakta vardır), ikincisi ise, Eleşkirt'in Yığıntaş köyündeki başka bir kilise. Yani bu iki yapının tarihi, Roma dönemine dayanıyor. Roma döneminde olmayıp, 300-400 veya 500 yıl önce yapılan tarihi yapılar, söz konusu haritada yer almıyorlar. Çünkü yukarıda da belirttiğim gibi, haritada sadece Roma döneminde var olan tarihi yapılar yer alıyor.
Aşağıdaki haritada ise, Dêr ve Yığıntaş Köylerindeki tarihi yapılar görünüyor.
Dêr Köyündeki kiliseyi gösteren harita.
Kazlı köyü ve köyün batısı. Kırmızı çizgi, Roma dönemindeki yolu gösteriyor.
Normalde de Google Maps ile bakıldığı zaman, Roma dönemindeki yol hariç, diğer yolların tümü belli oluyor. Aşağıdaki haritada, Eski Qezer yolunun, eski tren yolunun ve eski Şoş (asfalt) yolları rahatlıkla fark ediliyor.
Roma dönemindeki yol haritasını incelemek için buraya omnesviae tıklayın.
Konu ile ilgili bir haber.
07.03.2016
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder